طیف سنج رامان

طیف سنج رامان از دستگاه های مورد استفاده در طیف سنجی است که بر اساس پدیده پراکندگی بنا نهاده شده و کاربردهای زیادی دارد. طیف سنج رامان در شیمی و برای پیدا کردن ساختار یک مولکول مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌توان پیک های رامان یک ترکیب را به نوعی یک اثر انگشت برای آن دانست.

دقت آشکارسازی طیف سنج رامان به عوامل مختلفی از جمله طول موج لیزری به کار رفته و ماده خاص بستگی دارد. دقت آشکار سازی این روش از چند ppm تا ppb می‌تواند باشد. برهم‌کنش نور با ماده در ناحیه زیر قرمز می‌تواند به دو صورت جذب و پراکندگی انجام گیرد. این دو پدیده اساس شناسایی و اندازه‌گیری ترکیبات به دو روش طیف‌ سنجی نور جذبی مادون قرمز و پراکندگی رامان را تشکیل می‌دهند. علیرغم شباهت زیاد طیف سنج رامان با دستگاه طیف سنجی مادون قرمز، این دو روش در جزئیات تئوری و طیفی با یکدیگر متفاوت هستند. به نحوی که برای تشخیص دقیق تر ساختار یک ترکیب معمولا از این دو روش به صورت مکمل استفاده می‌شود.

دستگاه طیف سنج رامان

از نظر دستگاهی، مهم ترین اجزای یک طیف سنج رامان ، منبع و سیستم طیف سنج است. لیزر به عنوان منبع مناسبی برای طیف سنج رامان به شمار می‌رود.

طیف سنج رامان

در این روش عموماً از لیزرهای آرگون و کریپتون استفاده می‌شود (به دلیل بالا بودن موج پیوسته آنها). البته بیشتر لیزرهای رنگینه ای قابل تنظیم در پراکندگی رامان به کار برده می‌شوند. طیف سنج های پاشنده (Dispersive) و طیف سنج های تبدیل فوریه نیز به عنوان سیستم طیف سنج این دستگاه به کار می‌روند.

پراکندگی ناکشسان نور توسط آدولف اسمکال در سال 1921 پیش‌بینی شده بود ولی این پدیده در سال 1928 مشاهده گردید. اثر رامان به نام دانشمند هندی سر رامان که این اثر را با استفاده از نور خورشید مشاهده کرده بود به نام او نامیدند که در سال 1930 برای این کشف توانست نوبل فیزیک را دریافت کند. این اثر فیزیکی توسط فیزیکدان جورج پلاکزیک چکوسلوواک بیسن در سال‌های 1930 تا 1934 توسعه و کامل شد. طیف سنج رامان در حوزه‌های متنوعی کاربرد دارد. استفاده از طیف سنج رامان در پزشکی، داروسازی، علوم تغذیه و صنعت، رشدی چشمگیر پیدا کرده‌است.

طیف سنج رامان