فرمت » عملیات قبل/بعد از ساخت » پوشش دهی » لایه نشانی
لایه نشانی یکی از روش های پوشش دهی است که به منظور ایجاد لایه های نازک یا ضخیم از یک ماده بر روی سطح یک ماده استفاده می شود. هر یک از لایه های ایجاد شده متناسب با نوع کاربردی که دارند، خواص و ویژگی های سطح زیرلایه را تغییر می دهد.
برخی از روش هایی که به منظور لایه نشانی مواد روی سطوح استفاده می شوند شامل لايه نشاني دورانی ، لايه نشاني در خلا با رسوب فاز بخار و … می باشد که در ادامه به توضیح هر یک پرداخته شده است.
لایه نشانی دورانی یا spin coating روشی برای اعمال لایه ای یکنواخت بر روی سطح مواد جامد با استفاده از نیروی گریز از مرکز است. در این روش مایع مورد نظر برای پوشش دهی سطح، درون سطح دایره ای قرار می گیرد و به سرعت می چرخد تا لایه یکنواختی با ضخامت 10-1 میکرومتر تولید کند. در واقع در این روش با چرخش زیرلایه، ماده مورد نظر توسط نیروی گریز از مرکز روی زیرلایه پخش می شود.
لایه نشانی در خلا گروهی از فرآیندهایی است که برای رسوب لایه های ماده به صورت اتم به اتم یا ملکول به ملکول بر روی سطح یک جامد استفاده می شود. این فرآیند در فشارهایی بسیار کمتر از فشار اتمسفر انجام می شود.
در واقع به منظور ایجاد یک مسیر برای حرکت ملکول های فاز بخار به سمت هدف، تکنیک های تبخیری لایه نشانی فلز در خلا بسیار بالا اتفاق می افتد. استفاده از سیستم خلا سبب حذف اتم های گازی نامطلوب در محیط انجام فرآیند لایه نشانی می شود. این امر سبب می شود که ترکیب شیمیایی پوشش حاصل به فرمول شیمیایی مدنظر نزدیک تر باشد.
یکی از روش های لایه نشانی در خلا ، روش CVD است که در آن بخارات شیمیایی تحت فرآیندهای ترکیب و تجزیه قرار می گیرند. در این روش ماده جامد پوشش دهنده، از حالت جامد به بخار تبدیل می شود و با بمباران سطحی بر روی زیرلایه می نشیند. چسبندگی پوشش های حاصل از CVD بهتر از روش های PVD است و برای لایه نشانی های چند لایه مناسب می باشد.
یکی دیگر از روش های لايه نشاني در خلا ، روش PVD است که شامل تبخیر یک ماده جامد در خلا و سپس رسوب آن ماده بر روی یک بستر است. پوشش های ایجاد شده با این روش دوام بسیار بالایی در برابر خوردگی و خراش دارد. همچنین روش PVD لایه های نازکی ایجاد می کند که که پوشش حاصل قابلیت تحمل دمای بالا را دارد.
هزینه روش PVD به نسبت بالا است و ممکن است به سرمایه گذاری بیشتری نسبت به سایر فرآیندهای رسوب لایه نازک داشته باشد. باید توجه شود که در بین خود روش های PVD ، هزینه می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، روش تبخیر یک نوع PVD کم هزینه است، در صورتی که کندوپاش (اسپاترینگ) پرتو یونی یک روش نسبتا پر هزینه است.
لایه نشانی به روش لیزر پالسی (PLD) یک روش رسوب دهی فیزیکی بخار (PVD) است که از پالس های لیزری پر انرژی برای از بین رفتن مواد سطحی زیرلایه مورد نظر استفاده می کند. در این فرآیند تابش لیزر بر روی سطح هدف جذب می شود و به سرعت مواد را تبخیر می کند. در نتیجه باعث کنده کاری اتم ها می شود که سپس روی زیرلایه جمع می شوند.
همچنین لایه نشانی به روش لیزر پالسی فرآیندی ساده و پرکاربرد است که بسیاری از مواد را می توان در طیف گسترده ای از گازها و با فشارهای مختلف رسوب می دهد.
خدمات لایه نشانی شامل روش های مختلف ایجاد پوشش های تزئینی و مهندسی روی سطوح فلزی و غیر فلزی است. روکش کاری لیزری، هاردفیسینگ، لایه نشانی بخار شیمیایی و فیزیکی، پوشش داکرومات و پوشش تفلون از جمله خدمات این دسته هستند.
خدمات لایه نشانی به دلیل سازگاری فرآیند با محیط زیست نسبت به دیگر فرآیندهای پوشش دهی مانند آبکاری ، هزینه دفع مواد شیمیایی را کاهش می دهد. در مجموع لايه نشاني فرآیندی مقرون به صرفه است اما در هر یک از زیرمجموعه های خود قیمت های متفاوتی دارد. به عنوان مثال لايه نشاني به روش CVD به دلیل بازدهی بالا و هزینه پایین دستگاهی، ارزان تر از لايه نشاني به روش PVD است.
فرمت یک راه حل نوین جهت رفع نیازهای صنعتی است. هدف فرمت ایجاد بستری برای معرفی، بررسی و مقایسه ی خدمات صنعتی ارائه شده توسط ارائه دهندگان مختلف و انتخاب بهترین راه حل جهت رفع مشکلات و پاسخگویی به نیازهای صنایع مختلف است.
آدرس: تهران، خیابان آزادی، دانشگاه صنعتی شریف
ایمیل: info@formmat.ir