فرمت » ساخت قطعات فلزی » ماشینکاری » تراشکاری
تراشکاری به مجموعه ای از فرایندهای زیرمجموعه ماشین کاری گفته میشود که روی دستگاه تراش یا ماشین تراش انجام میشوند. در دستگاه تراش ، قطعات استوانه ای یا مخروطی حول یک محور افقی میچرخند. خدمات تراشکاری را میتوان به منظور بهبود دقت ابعادی قطعه (کف تراشی یا داخل تراشی) یا به منظور ساخت قطعه جدید ( پیچ تراشی و دنده زنی) انجام داد.
رو تراشی معمول ترین فرایند انجام شده در دستگاه تراش است. قطعه کار در یک سه نظام، محکم میشود و هندسه فرایند پیچیدگی پایینی دارد. قطعه کار در حال چرخش و ابزار برش (معمولا دارای یک نوک تیز شده) در راستای عرض روی قطعه تغذیه میشود. سپس ابزار برش در راستای طول قطعه کار حرکت میکند و قطر را به اندازه معینی کاهش میدهد. انتهای قطعه معمولا به وسیله ابزاری به اسم مرغک، در جای خود نگه داشته میشود. در غیر اینصورت، قطعه حرکت میکند و سطح تراش داده شده نسبت به سطح افقی زاویه دار میشود. از آنجایی که قطعه در ماشین تراش در حال چرخش است، در اصطلاح انگلیسی به این فرایندها turning نیز گفته میشود.
ابزار مورد استفاده در رو تراشی و سایر روش های تراشکاری از جنس فولاد تندبر ، کاربید تنگستن یا اینسرت های PCBN ساخته میشود. ابزار فولادی کمترین قیمت تراشکاری و ابزار ساخته شده از الماس یا PCBN بیشترین قیمت تراشکاری را دارند.
اگر تیغه ابزار با محور چرخش قطعه زاویه داشته باشد، یک سطح خارجی مخروطی ایجاد میشود. به چنین فرایندی مخروط تراشی گفته میشود. مخروط تراشی را میتوان در سطح داخلی یا خارجی قطعه کار انجام داد. تفاوت اصلی بین مخروط تراشی با روتراشی در پارامترهای تنظیم شده برای تراشکاری است. به عنوان مثال، یکی از راه های ایجاد مخروط، تنظیم انحراف عمدی در مرغک است.
به طور کلی فرایندهای مختلفی به منظور ایجاد اشکال مختلف در قطعه استوانه ای در دستگاه تراش انجام میشوند. معمول ترین فرایند ایجاد شکل در قطعه استوانه ای شکل تراشی است. چنانچه از ابزاری با لبه فرم دار، اعم از انواع فرم های مخروطی، استوانه ای و اشکال بی قاعده دیگر استفاده شود، میتوان این اشکال را در تراشکاری ایجاد کرد. شکل سطح حاصله با شکل و ابعاد ابزار برش کنترل میشود. به این روش تراشکاری ، به اصطلاح شکل تراشی نیز گفته میشود. در شکل تراشی میتوان از تیغه تک نقطه ای نیز استفاده کرد که مسیر حرکت مشخصی دارد. همچنین میتوان به وسیله اعمال تیغه با زاویه ای مشخص، در لبه نوک استوانه ، پخ با لبه موربی ایجاد کرد که در این صورت به این فرایند پخ زنی میگویند.
چنانچه ابزار برش نازک باشد و در راستای عمود بر محور افقی، کاملا در قطعه فرو برود، قطعه دچار برش میشود یا در آن شیار ایجاد میشود. بسته به میزان فرو رفتن ابزار به قطعه، به این فرایند باریک شدن (Necking) یا جدا شدن (Parting) میگویند. برخی از ماشین تراش ها صرفا برای ایجاد چنین برش هایی تنظیم شده اند.
کف تراشی به فرایندی گفته میشود که در آن، ابزار تراشکاری روی سطح انتهایی استوانه حرکت کند و موجب صیقلی شدن سطح استوانه بشود. در این فرایند، با چرخش قطعه، ابزار به صورت شعاعی روی سطح عمود بر محور چرخش قطعه حرکت میکند. این حرکت میتوان از قطر خارجی به سمت مرکز یا بالعکس باشد. کف تراشی را میتوان در یک سطح استوانه یا در هر دو سطح آن انجام داد. در حالت اول، قطعه درون سه نظام محکم شده و تیغه ابزار روی یک سطح عمل میکند. در هر حالت دوم، قطعه درون ماندرل نگه داری میشود و دو تیغه ابزار به طور همزمان روی دو سطح قطعه کار عمل میکنند.
سوراخ کاری یا مته کاری نیز در برخی موارد به وسیله تعبیه مته روی مرغک دستگاه تراش یا برجک چرخان دستگاه سری تراشی انجام میشود. در این حالت، قطعه در حال چرخش است و مته ثابت روی آن ایجاد سوراخ میکند. همچنین میتوان، مته را روی سه نظام دستگاه قرار داد و با اسپیندل چرخاند و قطعه را روی مرغک ثابت نگه داشت. سوراخ کاری ، براده برداری نسبتا بیشتری نسبت به سایر روش های تراشکاری میتواند داشته باشد. بنابراین استفاده از مایع خنک کننده مناسب و خارج کردن دوره ای مته از سوراخ برای تمیز کردن براده ها و خنک شدن مته اهمیت بالایی دارد.
فرایندهای داخل تراشی یا بورینگ نیز در دستگاه تراش انجام میشوند. در این فرایندها، میله داخل تراشی با یک تیغه تک نقطه ای به صورت موازی محور چرخش قطعه به درون قطعه تغذیه میشود. این فرایند را میتوان به منظور ایجاد سوراخ یا بزرگ کردن و تنظیم سوراخ های ایجاد شده به وسیله دریل یا ریخته گری نیز انجام داد. در حالت دوم، به این فرایند روتراشی داخلی نیز گفته میشود.
هر گونه ناهمواری در سوراخ های ایجاد شده در قطعه را میتوان به وسیله این فرایند تا دقت ابعادی بالایی تعمیر کرد. میله های داخل تراشی معمولا به گونه ای ساخته میشوند که استحکام و چقرمگی لازم برای تحمل تنش های ناشی از فرایند برش را داشته باشند. ماده سازنده این میله ها معمولا از جنس کاربید تنگستن است.
برقوزنی یا جدارتراشی فرایند دیگری زیر مجموعه تراشکاری است که به منظور افزایش دقت ابعادی سوراخ های ایجاد شده با دریل یا سوراخ کاری انجام میشود. به وسیله این فرایند میتوان صافی سطح سوراخ های قبلی را نیز بهبود داد. برقو ابزاری است که در آن شیارهای طولی مستقیم یا حلزونی تعبیه شده است. برقوزنی فرایند تراشکاری ثانویه ای است که به منظور افزایش دقت ابعادی انجام میشود بنابراین براده برداری بسیار کمی دارد. برقوها در تراشکاری فلزات نرم معمولا حدود 0.2 میلیمتر در راستای قطر و در تراشکاری فلزات سخت، حدود 0.13 میلیمتر در راستای قطر، براده برداری انجام میدهند. این ابزار برش از جنس فولاد تندبر یا کاربید تنگستن ساخته میشود. قیمت تراشکاری در صورت استفاده از ابزار کاربیدی بالاتر میرود.
آج زنی فرایندی است که سطحی زبر با الگوهای مستقیم، زاویه دار یا متقاطع ایجاد میکند. آج زنی فرایندی است که روی بسیاری از قطعات میتوان انجام داد، اما بیشتر برای قطعات استوانه ای و با استفاده از دستگاه تراش انجام میشود. معمول ترین الگوی ایجاد شده الگوی الماسی شکلی است که با استفاده از دو غلتک ایجاد میشود. این دو غلتک روی قطعه کار فشار آورده و با ایجاد تغییر شکل، الگوی مد نظر را ایجاد میکنند. هدف از این فرایند میتواند بهبود گیرایی قطعه استوانه ای توسط دست یا ابزار و همچنین تعمیر سطح قطعات استوانه ای باشد. آج زنی جزو آن دسته از فرایندهای تراشکاری است که براده برداری ندارند.
پیچ تراشی و دنده زنی فرایندهایی مشابه هستند. به این دلیل که هدف از این فرایندها استفاده از دستگاه تراش برای ایجاد قطعات جدید است. پیچ تراشی فرایندی است که طی آن، ساختار رزوه ای روی سطح خارجی یا داخلی قطعه استوانه ای تراشیده شده و پیچ تولید میشود. ایجاد رزوه توسط ابزار متعددی از قبیل ابزارهای معمول تک نقطه ای ، قلاویز و حدیده انجام میشود.
دنده زنی شامل مجموعه ای فرایندها میشود که سطح داخلی یا خارجی قطعه استوانه ای به شکل دنده تراشکاری میشود. دنده زنی فرایند های مخصوص به خود را دارد و معمولا با دستگاه تراش عادی انجام نمیشود. اما به دلیل شباهت های زیاد این فرایند از لحاظ مکانیسم در این دسته بندی آورده شده است.
خدمات تراشکاری به طور معمول توسط انواع دستگاه تراش اعم از دستگاه تراش عمودی ، افقی ، سری تراش و CNC انجام میشود. خدمات تراشکاری شامل انواع روش های تراشکاری ذکر شده می شود. همچنین انواع برشکاری و ماشین کاری های خشن و پرداخت با شاخص های متفاوت در خدمات تراشکاری انجام میشود.
هزینه تراشکاری بسته به نوع خدمات تراشکاری ارائه شده و دقت ابعادی مورد نیاز دارد. هزینه تراشکاری با تراش CNC بیشتر از دستگاه تراش های معمول میباشد و از طرف دیگر هزینه تراشکاری بسته به تکنولوژی دستگاه CNC نیز متغیر است. به عنوان دستگاه های چهار محوره قیمت تراشکاری کمتری نسبت به دستگاه های پنج محوره دارند. از سوی دیگر، هزینه تراشکاری با تغییر ماده اولیه مورد استفاده برای ساخت ابزار و ماده سازنده قطعه کار نیز تغییرات قابل توجهی میکند. به عنوان مثال، قیمت تراشکاری فولادهای مارتنزیتی و سختکاری شده بسیار بیشتر از فولادهای ساده کربنی است و نیاز به ابزار و دستگاه پیشرفته تری دارد.
فرمت یک راه حل نوین جهت رفع نیازهای صنعتی است. هدف فرمت ایجاد بستری برای معرفی، بررسی و مقایسه ی خدمات صنعتی ارائه شده توسط ارائه دهندگان مختلف و انتخاب بهترین راه حل جهت رفع مشکلات و پاسخگویی به نیازهای صنایع مختلف است.
آدرس: تهران، خیابان آزادی، دانشگاه صنعتی شریف
ایمیل: info@formmat.ir