ریخته گری ریژه

ریخته گری ریژه

ریخته گری ریژه یکی از انواع روش های ریخته گری در قالب دائمی برای تولید قطعات فلزی است که در این روش از نیروی جاذبه و ویسکوزیته مذاب برای پر کردن قالب استفاده می شود به همین دلیل به آن ریخته گری ثقلی نیز گفته می شود. لازم به ذکر است که این روش برای برخی فلزات و آلیاژهای آن ها محدودیت دارد و فقط برای تعدادی از فلزات مانند آلومینیوم، برنج و غیره کاربرد دارد.

تعداد ارائه دهندگان:

4
ارائه دهندگان
معرفی خدمت

ریخته گری ریژه یا ریخته گری ثقلی یکی از روش های ریخته گری در قالب دائمی برای ساخت قطعات فلزی است. قالب مورد استفاده برای این روش ریخته گری ، فلزی بوده و به همین دلیل به آن ریخته گری در قالب فلزی نیز گفته می شود. در فرآیند ریخته گری در قالب فلزی ، مذاب فلز تحت نیروی جاذبه و بدون وارد کردن فشار یا اعمال خلا درون قالب ریژه ریخته می شود.

ریخته گری ریژه

شماتیک ریختن مذاب و ساخت قطعه در ریخته گری ثقلی

مرحل ریخته گری ریژه

مرحله اول ريخته گري ثقلي ، آماده سازی قالب ریژه است که در آن، قالب داغ شده و روی آن پوشش نسوز قرار می گیرد. عمل پوشش دهی روی قالب دو مزیت دارد. اول اینکه دمای قالب کنترل می شود و دوم اینکه این پوشش به خروج قطعه پس از سرد شدن کمک می کند.

مرحله دوم ریخته گری در قالب های ریژه ، ریختن مذاب به درون قالب است. این کار توسط ملاقه و به صورت دستی انجام می شود. در برخی موارد از دستگاه و ملاقه خودکار نیز استفاده می شود.

ریخته گری ریژه

مرحله مذاب ریزی در ریخته گری در قالب های فلزی

بعد از ریختن مذاب به قالب، به آن زمان داده می شود تا خنک شود. بعد از آن نوبت به خارج کردن قطعه یا حذف قالب می رسد. بعد از اتمام فرآیند ریخته گری در قالب فلزی و خنک شدن قطعه، قالب باز شده و قطعه با دست یا توسط پین های اجکتور دستگاه های مکانیزه برداشته می شود. بعد از این مرحله، قالب تمیز شده و قطعه ساخته شده در صورت لزوم تحت عملیات مختلف مانند ماشین کاری ، تمیزکاری و غیره قرار می گیرد تا لبه های تیز و مواد اضافی آن از بین برود.

انواع روش های ریخته گری در قالب ریژه

روش های ريخته گري ريژه از لحاظ تجهیزات مربوط به ریخته گری ، به سه دسته اتوماتیک، نیمه اتوماتیک و دستی تقسیم بندی می شود.

ریخته گری ریژه اتوماتیک

در روش ریخته گری ریژه اتوماتیک تمامی مراحل ریخته گری به صورت تمام اتوماتیک و توسط دستگاه انجام می شود. به این صورت که، مراحل ریختن مذاب به قالب، انجماد و سرد شدن قطعه و خروج قطعه از قالب، توسط دستگاه و به صورت خودکار انجام می شود. به همین دلیل دقت و سرعت ریخته گری بیشتر بوده و تعداد قطعات بیشتری را می توان با این روش تولید کرد.

ریخته گری در قالب های فلزی

ریخته گری در قالب های فلزی به صورت اتوماتیک

هم چنین به دلیل اینکه همه مراحل توسط دستگاه انجام می شود، احتمال بروز خطا نیز به مقدار زیادی کاهش می یابد.

ریخته گری ریژه نیمه اتوماتیک

در روش ريخته گري ريژه نیمه اتوماتیک ، از سیستم های هیدرولیکی برای باز و بسته کردن قالب استفاده می شود. این روش سرعت تولید بالایی دارد و برای تولید انبوه قطعات از آن استفاده می شود. به دلیل اینکه در این روش برای مذاب ریزی و خروج قطعات از قالب، از نیروی انسانی کمک گرفته می شود، روش نیمه اتوماتیک محسوب می گردد.

ریخته گری ریژه دستی

همان گونه که از نام این روش پیداست، در ریخته گری ریژه دستی ، تمام مراحل توسط نیروی انسانی و بدون دخالت دستگاه انجام می شود. از ریخته گری ریژه دستی برای تولید قطعات با شکل هندسی ساده و ضخامت کم و یا ضخامت خیلی زیاد استفاده می شود.

ریخته گری ریژه دستی

ریختن مذاب درون قالب در روش ریخته گری ریژه دستی

 از مزایای این روش، تولید قطعات ضخیم با برآمدگی های زیاد است. امروزه اغلب قطعات تولیدی به روش ریخته گری ریژه ، به صورت دستی انجام می شود.

قالب ریژه

همانطور که قبلا اشاره شد، قالب ریژه قالبی فلزی و دائمی بوده و معمولا از قالب های مقیاس کوچک در ريخته گري ريژه استفاده می شود. در قالب ریژه گاهی از ماسه، ذغال چوب یا گچ استفاده می شود. علت استفاده از این مواد، شکل گیری آسان آن ها در مقابل آهن و فولاد است. مزیت استفاده از فلز در ساخت قالب ریژه این است که، هنگام قرار گرفتن در معرض شوک دمای بالا، مستهلک نمی شود.

 ریخته گری در قالب ریژه

ساخت قطعه فلزی به روش ریخته گری در قالب ریژه

 در مقابل، قالب های جنس چوب، شیشه و پلاستیک قابلیت قرارگیری در دمای بالا ندارند. قالب ریژه نسبت به قالب های سیلیکونی براحتی تغییر شکل نمی دهد.  

عوامل موثر بر عمر قالب ریژه

در صورتی که اصول و استانداردهای مربوط به استفاده از قالب ریژه رعایت شود، عمر قالب افزایش خواهد یافت. کارفرما در حین کار باید این اصول را به منظور افزایش دوام و طول عمر قالب رعایت کند. در کنار استانداردهای مربوطه، جنس قالب نیز در افزایش عمر آن موثر است. عمر قالب بر اساس تعداد دفعات ریخته گری تعریف می شود که می تواند بین 100 تا 250 هزار بار باشد.

ریخته گری ریژه

مرحله باز شدن و سرد شدن قطعه در ریخته گری در قالب های فلزی

عوامل موثر در افزایش طول عمر قالب به شرح زیر است.

درجه حرارت مذاب

دمای مذاب باید در محدوده استاندارد باشد چرا که اگر درجه حرارت مذاب پایین تر از حد استاندارد باشد، قالب به خوبی پر نمی شود. از طرفی اگر دمای مذاب بالاتر از استاندار باشد، حفره های انقباضی ایجاد می شود و هم چنین قالب تاب برمی دارد و درنتیجه طول عمر آن کاهش می یابد.

وزن قطعه

هرچه وزن نسبی قطعه بیشتر باشد، تعداد دفعات استفاده از قالب و درنتیجه طول عمر آن کاهش می یابد.

ضخامت قطعه

قطعاتی که ضخامت کمی دارند و در همه قسمت های قطعه ضخامت یکنواخت است، در طول عمر قالب مشکلی ایجاد نمی کنند. اما در مورد قطعاتی که ضخامت در قسمت های مختلف آن یکسان نیست، در حین سرد شدن اختلاف دمایی ایجاد می کنند که این اختلاف دما در سطح قالب به مرور زمان از عمر آن می کاهد.

ریخته گری ریژه

دستگاه تمام اتوماتیک ریخته گری ریژه برای تولید قطعات آلومینیومی

روش سرد کردن قالب

اگر قطعه در هوا سرد شود، مشکلی برای قالب ایجاد نمی شود اما روش های سردسازی سریع تر، قالب را تخریب کرده و درنتیجه عمر آن کاهش می یابد.

پیش گرم کردن و پوشش دهی قالب

پیش گرم کردن قالب باعث کاهش اختلاف دمایی مذاب و قالب شده و از ایجاد ترک و آسیب های بعدی جلوگیری می کند.

برای جلوگیری از تخریب قالب از پوشش های روان ساز و پوشش های عایق استفاده می شود. پوشش هایی که در این زمینه استفاده می شوند، شامل سیلیکات سدیم، خاک نسوز، اکسید فلزات، انواع تالک، میکا و سنگ های صابونی می شوند. پوشش دهی قالب باعث افزایش طول عمر قالب می شود.

روش نگهداری و تمیزکاری قالب ریژه

اگر قالب ریخته گری ثقلی در محیط نامناسب و مرطوب نگه داشته شود، باعث ایجاد خوردگی شده و قالب تخریب می شود.

ریخته گری ثقلی

تولید قطعات فلزی به روش ریخته گری در قالب های فلزی

تمیزکاری قالب بعد از انجام ریخته گری در قالب های فلزی باعث افزایش طول عمر آن می شود. برای تمیزکاری قالب معمولا از محلول سود استفاده می شود. در حین تمیزکاری نیز باید دقت عمل بالایی به خرج داد، در غیر این صورت، قالب دچار سایش و خوردگی می شود.

طراحی سیستم راهگاهی و نوع عملیات ریخته گری در قالب های فلزی

برای جلوگیری از تخریب قالب باید سیستم های راهگاهی به درستی طراحی شوند.

فرآیند ریخته گری در قالب فلزی که به صورت اتوماتیک انجام می شود دارای قالب بادوام تری نسبت به روش های دستی است.

مزایای ریخته گری در قالب ریژه

  • با استفاده از قالب ریژه می توان قطعات با شکل هندسی یکنواخت و با تعداد بالا را تولید کرد.
  • سرعت تولید قطعه در روش ریخته گری ریژه بالاست.
  • با استفاده از روش ریخته گری در قالب های ریژه می توان قطعات بیشتر با دقت ابعادی خوب و کیفیت متالورژیکی بالا تولید کرد.
ریخته گری در قالب فلزی

کارگاه تولید قطعات به روش ریخته گری در قالب فلزی

  • قطعاتی که با این روش تولید می شوند از لحاظ ریخته گری کمترین عیوب را دارند و از لحاظ خواص فیزیکی و مکانیکی کیفیت مطلوبی داشته و دارای استحکام هستند.

معایب ریخته گری در قالب ریژه

  • اگر قصد تولید قطعه با تعداد پایین دارید، این روش از لحاظ اقتصادی توجیه ندارد؛ چرا که هزینه طراحی و قالب سازی در این روش بالاست.
  • روش ریخته گری در قالب ریژه برای تمام فلزات قابل استفاده نیست و بیشتر برای فلزات و آلیاژهایی مانند آلومینیوم، روی، چدن خاکستری و برنج استفاده می شود.
  • روی قالب از پوشش هایی مانند سیلیکات سدیم، گل نسوز، اکسید فلزات و غیره استفاده می شود که این کار هم هزینه ساخت قالب و هم زمان ساخت آن را افزایش می دهد.
ریخته گری در قالب ریژه

مذاب ریزی با ملاقه در روش ریخته گری در قالب ریژه

  • برای تولید قطعات با شکل هندسی پیچیده نمی توان از ریخته گری ریژه استفاده کرد؛ چرا که عمل مذاب ریزی توسط نیروی ثقل و ویسکوزیته مذاب بوده و ممکن است همه قسمت های قالب پر نشود.
  • تولید قطعات بزرگ نیز به دلیل هزینه بالای ساخت قالب به صرفه نبوده و درنتیجه روش ریخته گری در قالب فلزی برای تولید این قطعات مناسب نمی باشد.

هزینه ریخته گری ثقلی

بخشی از هزینه ریخته گری ثقلی را می توان به هزینه طراحی و ساخت قالب آن نسبت داد. به دلیل پیچیدگی طراحی قالب و ساخت آن و طراحی سیستم راهگاهی، نیاز به دانش و تکنولوژی ای است که باعث می شود هزینه ساخت قالب و درنتیجه، هزینه ریخته گری ثقلی افزایش یابد. درنتیجه برای کاهش هزینه ریخته گری ثقلی باید طراحی و ساخت قالب آن با دقت انجام شود تا بتوان قبل از مستهلک شدن آن، برای ساخت قطعات بیشتری از قالب استفاده کرد.

ریخته گری در قالب فلزی

قطعه ساخته شده به روش ریخته گری در قالب فلزی

بخش دیگری که به هزینه ریخته گری ثقلی مربوط می شود، نوع ریخته گری از لحاظ اتوماتیک و دستی بودن آن است. هزینه ريخته گري ثقلي در روش اتوماتیک و نیمه اتوماتیک نسبت به روش دستی بالاتر بوده اما دقت روش های اتوماتیک بیشتر است.

خدمات ریخته گری ریژه

از جمله خدمات ریخته گری ریژه می توان به طراحی و ساخت قالب ریژه ، تهیه مذاب از فلز مورد نظر، ریختن مذاب در قالب، سرد شدن و خروج قطعه اشاره کرد. در صورت نیاز بعد از انجام عمل ریخته گری ، می توان ماشینکاری ، تراشکاری و غیره را به منظور بهبود سطح قطعه به خدمات ریخته گری ریژه اضافه کرد.

ریخته گری ریژه

قالب ریخته گری ریژه

کارگاه ها و شرکت هایی که در حوزه ساخت قطعات فلزی و عملیات شکل دهی فعالیت می کنند، خدمات ریخته گری ریژه و سایر روش های ریخته گری را ارائه می دهند.

نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

متنوع ترین خدمات و کالاهای صنعتی
بررسی و مقایسه ارائه دهندگان
معرفی تخصصی خدمات و کالاها
مشاوره تخصصی رایگان
ثبت نام رایگان ارائه دهندگان