آبکاری نیکل

محلول های آبکاری نیکل تزئینی حاوی افزودنی های آلی هستند که این مواد فرآیند را به گونه ای تغییر می دهند که پوششی صاف و براق به طور مستقیم از خود محلول بر روی سطح جسم رسوب کند. در موارد ابکاری نیکل تزئینی پیش از آن که مواد آلی به طور کامل مصرف شوند رسوب نيکل با پرداخت مکانیکی ، صاف و پرداخت می شود.

کاربرد های مهندسی ابکاری نیکل در مواردی که استفاده می شود که نیاز به ظاهری براق نباشد. رسوب های مهندسی نیکل معمولا بدون گوگرد بوده و ظاهری کدر دارند که در صنایع شیمی ، الکترونیک ، مخابرات و کامپیوتر مورد استفاده قرار می گیرد.

روش آبکاری نیکل

روش آبکاری نیکل به این صورت است که لایه ای از فلز نيکل بر روی جسم مورد نظر پوشش داده می شود. در این فرآیند با اعمال جریان الکتریکی مستیم بین آند (قطب مثبت) و کاتد (قطب منفی) ، بین الکترود ها توسط یک محلول آبی از نمک نیکل هدایت الکتریکی برقرار می شود.

پدیده ابکاري نيکل می تواند برای مدت زمان طولانی بدون توقف ادامه داشته باشد. علت این امر این است یون های نیکل تخلیه شده در کاتد توسط یون های نیکل در آند جایگزین می شوند. به این صورت که در روش آبکاري نيکل پس از حل شدن نمک نيکل در آب، نيکل در محلول به صورت یون دو ظرفیتی آزاد می شود و پس از برقراری جریان الکتریکی با دو الکترون واکنش داده و به نيکل فلزی در کاتد تبدیل می شود و عکس این واکنش نیز در آند اتفاق می افتد.

در صنایع زینتی محلول های آبکاری نیکل به دو صورت براق و نیمه براق می باشند. با توجه به تمایل و نیاز کاربران گرامی اگر نیکل به صورت کاملا درخشان درخواست شود ، برای این منظور دو عامل جدید آلی که مکمل یکدیگر هستند در فرآیند ابکاری افزوده شده و رسوبات نیکل با درخشش فراوان حاصل می شود.

آبکاری نیکل مشکی

فرآیند آبکاری نیکل مشکی به صورت یک پوشش سیاه رنگ می باشد که خودش درخشش و براقیتی ندارد بلکه برای براق شدن لایه زیرین ، ابتدا روی فلز اولیه یک لایه فلز نيکل پوشش داده می شود و سپس ترکیب نيکل مشکی که خود کمپلکسی از روی-نيکل است بر روی آن سطح پوشانده می شود.

آبکاري نيکل مشکی برای قطعاتی که اشکال هندسی پیچیده ای دارند بسیار مورد استفاده قرار می گیرد و پوششی سیاه و یکنواخت بر روی قطعه ایجاد می کند. از جمله خواص پوشش حاصل از آبکاري نيکل مشکی می توان به مقاومت خوب آن در برابر خوردگی و سایش ، دمای ذوب بالا و رسانایی الکتریکی آن اشاره کرد. همچنین این پوشش جذب بالا و پایداری در برابر نور خورشید از خود نشان می دهد.

در آبکاری نیکل مشکی رنگ لایه پوشش داده شده به ترکیب الکترویت ، درجه حرارت ، شدت جریان الکتریکی و pH بستگی دارد. به طوری که در شدت جریان های بالا ، درجه حرارت های پایین و pH بالا رنگ پوشش به خاکستری میل می کند.

توجه داشته باشید که حمام ابکاری نیکل مشکی ، اسیدی و خطرناک است. از این رو ضروری است که نکات ایمنی در حین کار به درستی رعایت شود.

آبکاری نیکل بر روی برنج

آبکاری نیکل بر روی سطح قطعات برنجی یکی از متداول ترین روش های زیباسازی است. آلیاژ برنج در کنار فلزاتی مانند نیکل ، نقره ، مس و … به عنوان فلز پایه در نظر گرفته می شود. در واقع از آلیاژهایی مانند نيکل برای جلوگیری از خوردگی شیمیایی فلزات و زیبایی استفاده می شود و قبل از ابکاري هر فلزی با استفاده ار آلیاژ نيکل ، ابتدا فلز باید با آلیاژهای دیگری مثل برنج آبکاری شود.

آبکاری نیکل کروم

در آبکاری نیکل کروم ، یک لایه از نيکل و یک لایه کروم تزئینی و یا یک لایه نيکل براق ، یک لایه کروم تزئینی و یک لایه مس قلیایی بر روی فلزاتی مانند آهن ، فولاد ، مس و … پوشش داده می شود. این پوشش که بسیار مقاوم است بیشتر به منظور جلوگیری از زنگ زدگی و زیبایی قطعه استفاده می شود که به آن آبکاري نيکل کروم می گویند.

از آنجایی که پس از ابکاری ، قطعه مانند استیل براق می شود گاهی آبکاری نیکل کروم با نام آبکاري استیل هم شناخته می شود. اگرچه کروم براق تر از استیل می باشد.

برای پوشش دادن فلزات فعالی مانند آلومینیوم توسط ابکاري نيکل کروم ، باید از روش زینکاته کردن استفاده شود. در واقع به جابجا شدن اکسید آلومینیوم از سطح قطعه و جایگزین شدن آن با فلز غیر فعال تر ، زینکاته کردن گفته می شود که موجب حذف اکسید آلومینیوم و فراهم شدن امکان پوشش دهی می شود.

در آبکاری نیکل کروم ، کیفیت و شفافیت قطعه نهایی به دانش ، مهارت ، نوع و خلوص مواد و کیفیت محلول استفاده شده در فرآیند آبکاري بستگی دارد. همچنین نوع محلول کروم نیز عاملی تعیین کننده است و بسته به آن که محلول از نوع سنتی سولفاتی یا از نوع کاتالیزور پیشرفته با یون سولفات باشد ، بر کیفیت نهایی تاثیرگذار خواهد بود.

به طور کلی ابکاری نیکل کروم بر روی آبچکان ها ، سبد های خرید فروشگاه ، شیرآلات بهداشتی و … استفاده می شود.

لوازم آبکاری نیکل کروم

اولین مسئله ای که در موضوع آبکاری نیکل کروم به آن توجه شود، قیمت لوازم به کار رفته در ابکاری قطعات و میزان اهمیت قیمت در تصمیم گیری نهایی است.

لوازم ابکاري نيکل کروم به شکل الکتریکی و دیجیتالی موجود هستند که در اعم شرکت های داخل کشور از روش الکتریکی استفاده می شود. به طور کلی روش های آبکاری شامل آبکاری چرخشی یا بشکه ای ، چنگکی و یا نواری می باشد که برای آبکاری قطعات بزرگ و سنگین و پیچیده از روش آبکاری چنگکی استفاده می کنند.

آبکاری نیکل الکترولس

آبکاري نيکل الکترولس یکی از روش های پوشش دهی است که از طریق احیای شیمیایی یون های نیکل بر روی سطح فعال و در یک محیط آبی انجام می شود. آبکاری نیکل در این روش بدون اعمال جریان الکتریکی صورت می گیرد. به همین دلیل از اصطلاح آبکاری الکترولس (بدون برق) برای این فرآیند استفاده می شود چون الکترون های لازم برای این نوع از فرآیند ابکاري نيکل به وسیله یک ماده شیمیایی احیا کننده تامین می شود.

در محلول ابکاری نیکل الکترولس علاوه بر نمک های نيکل و عامل شیمیایی احیا کننده، مجموعه ای از بافر، تثبیت کننده و ممانعت کننده به منظور کنترل میزان یون های آزاد نیکل وجود دارد.

هزینه مواد شیمیایی مصرفی در آبکاري نيکل الکترولس نسبت به ابکاری الکتریکی بیشتر است و اگرچه پوشش حاصل از آبکاری نیکل از نوع الکترولس پوششی یکنواخت و مقاوم در برابر خوردگی و سایش است اما این پوشش عمدتا ترد و شکننده است. همچنین توجه داشته باشید از آنجایی که پوشش ایجاد شده در ابکاری نيکل الکترولس در اشکال و اندازه های مختلف قطعه دارای ضخامت یکسان است از این رو ابکاری نیکل از این روش برای قطعات دارای سوراخ، گودی، شیاردار و یا هر نوع پیچیدگی دیگر مناسب است.

در فرآیند ابکاری الکترولس نيکل ، از آلیاژ نیکل فسفر برای پوشش دادن زیرلایه استفاده می شود که این عمل منجر  به بهبود کارایی و حفاظت مناسب تر از سطح قطعه می شود. میزان فسفر در آبکاری نیکل می تواند روی خواص نهایی تاثیر بگذارد که در ادامه به چگونگی تاثیر آن پرداخته می شود.

آبکاری نیکل سخت

آبکاری الکترولس نيکل را می توان در سطوح پایین ، متوسط یا بالا از مقدار فسفر دسته بندی کرد. هرچه میزان فسفر در آبکاری نیکل پایین باشد (در حدود 2 تا 5 درصد فسفر) ، بیشترین میزان سختی (در حدود 60 راکول) حاصل می شود. به همین دلیل از الکترولس نیکل کم فسفر با عنوان آبکاري نيکل سخت نیز یاد می شود.

یکنواختی پوشش در آبکاري نيکل سخت در حدی است که می توان از مرحله سنگ زنی بعد از ابکاري صرف نظر کرد.

پوشش در ابکاری نیکل با میزان فسفر بالاتر (در حدود 10 تا 13 درصد) ،کمترین میزان سختی را دارد اما بهترین نوع آن برای کاربرد های محافظت در برابر خوردگی می باشد. توجه داشته باشید که افزایش سختی منجر به کاهش مقاومت در برابر خوردگی قطعه می شود.

قیمت آبکاری نیکل

کیفیت ابکاری ، ضخامت، تعیین جنس و آلیاژ مواد  و سرعت فرآیند از جمله عواملی هستند که بر قیمت آبکاری نیکل تاثیرگذار می باشند. همچنین در برخی از کارگاه های آبکاری بر اساس هزینه هایی که که برای ارائه خدمت آبکاری انجام می دهند، اختلاف قیمت مشاهده می شود.