دستگاه نقطه جوش

دستگاه نقطه جوش در واقع یکی از دستگاه های قدیمی اتصالات، صنعت جوش می باشد که از گذشته مورد اهمیت واقع بوده است. از اواخر دهه ۱۹۳۰ که ساخت پلها، جاده راه آهن، خیابانها، و نیز کشتی های اقیانوس پیما و غیره با روش جوش دان قطعات به یکدیگر با سرعت آغاز گردید تا به امروز که انسان مشغول ساختن فضا پیما، آسمان خراش، نیروگاه هسته ای و میکروپروسسرها و غیره می باشد، هنوز جوشکاری از روش های بسیار مهم اتصال بحساب می آید.

امروزه به جایی رسیده ایم که این تکنولوژی تا حد قابل توجهی از یک کاردستی خارج شده و بسوی اتوماسیون کامل پیشرفته است. مثلاً استفاده از روباتها (Robbates) که توسط میکروپروسسرها عمل و کنترل دستگاه نقطه جوش را هدایت می کنند. علاوه بر توسعه روش های جوشکاری، توجه خاصی نیز به بهره وری بالاتر، اقتصاد بهتر، آسانی کار، و قابلیت اطمینان بیشتر این روش ها مبذول گردیده است. علیرغم توسعه روش های جوش در صنعت آن را به دو گروه عمده جوش های ذوبی و جوش های غیر ذوبی تقسیم می کنند که یکی از زیر گروه های جوش غیر ذوبی جوش های مقاومتی (Resistance Welding) می باشد که آن نیز خود به چهار روش تقسیم می شود.

۱- نقطه جوش

۲- جوش برجسته

۳- درزجوش

۴-  سر به سر

فرایند نقطه جوش

جوشکاری با دستگاه نقطه جوش تکنیکی است که در آن قطعات در نقاط به هم جوش جوش داده می شوند، ناحیه جوش سطحی است که الکترود روی آن قرار دارد و از آن سطح جریان عبور می کند و تحت فشار می باشد. مقاومت الکتریکی تماسی فلز درگیر بین الکترودها مجموع مقاومت های زیر می باشد:

۱– مقاومت تماسی الکترودها با قطعه کار در دستگاه نقطه جوش

۲– مقاومت تماسی بین دو قطعه کار در دستگاه نقطه جوش

۳– مقاومت الکتریکی قطعه کار در دستگاه نقطه جوش

دستگاه نقطه جوش

تجربه نشان داده است که مقاومت الکتریکی تماسی بین الکترود و قطعه کار نصف مقاومت الکتریکی تماسی دو قطعه کار نسبت به هم است. در دستگاه نقطه جوش هنگامی که جریان جوش برقرار شود، ابتدا نقاط برجسته میکروسکپی سطوح دو قطعه کار به علت تمرکز جریان گرم می شوند و سپس ماده مجاور این نقاط الکترودهای نقطه جوش از آلیاژهای مس که دارای هدایت حرارتی بالایی هستند ساخته می شوند.

در عمل تکنیک های مختلفی برای نقطه جوش وجود دارد که اساساً تفاوتشان در چگونگی اتصال جریان به قطعه کار می باشد. اکثر اوقات دو الکترود استفاده می شود و جریان از دو طرف به قطعه کار اعمال می شود، گاهی اوقات یکی از الکترودها به صورت یک صفحه افقی تخت استفاده مس شود. گاهی اوقات تعداد نقاطی که می خواهند به روی یک قطعه جوش شوند بیشتر از یکی است و لذا قطعه های ترانس یکی به صفحه زیر و دیگری به تمام الکترودها وصل می شود.

نقطه جوش را می توان به راحتی برای انواع اجناسی که از ورق ساخته می شوند نظیر تابلوهای برق، لوازم خانگی، باکس های آتش نشانی، صنایع نظامی، خودرو و… بکار برد همچنین آلیاژهای آلومینیوم را نیز می توان با این روش جوش داد اما هر چه قابلیت رسانایی الکتریکی و گرمایی بیشتر باشد برای جوشکاری آنها به شدت جریان بیشتر تا (۳) برابر نیاز است، همچنین این کار مستلزم استفاده از دستگاه نقطه جوش خاص با قابلیت ایجاد جریان مستقیم و استفاده از فشارهای متفاوت بصورت همزمان میباشد. اصولی که از نقطه جوش کاری مورد انتظار می باشد:

۱- جوش سریع و تمیز

۲- هزینه پایین اجرای جوش و عدم نیاز به استفاده از مواد کمکی

۳- طرز کار آسان داشته باشد و نیاز به اپراتور حرفه ای نباشد

۴- عدم ایجاد اعوجاج روی قطعه کار و ناحیه متاثر از گرما حداقل باشد

دستگاه نقطه جوش

مشخصات دستگاه نقطه جوش

دستگاه نقطه جوش به دو طرح کلی ثابت (ایستگاهی) و سیار (قابل حمل) می باشد که دارای مشخصات زیر است:

۱- وجود ترانسفورماتور کاهنده در دستگاه نقطه جوش جهت ایجاد جریان بالای مورد نیاز جوشکاری

۲- تابلو کنترل جهت کنترل دقیق زمان جریان دهی و شدت جریان مورد نیاز در دستگاه نقطه جوش

۳- بدنه فلزی دستگاه متناسب با نوع کاربرد آن ایستگاهی یا سیار

۴- دارای ادوات ساخته شده از فلزات رنگی جهت انتقال جریان و فشار از ترانسفورماتور به قطعه کار (فکها و بازوها)

۵- دارای سیلندر بادی یا هیدرولیکی یا سروموتو جهت ایجاد فشار مورد نیاز جوشکاری

۶- لزوم وجود مدارهای آب گردش در کلیه قسمت های دستگاه جهت حفظ راندمان کاری

نکات ضروری در حین کار با دستگاه نقطه جوش

۱- لزوم اتصال دستگاه به منبع گردش آب خنک – وجود جریان آب در دستگاه به حفظ راندمان و سلامت دستگاه کمک شایانی می کند

۲- استفاده از تایمر کنترل کننده زمان جوشکاری (زمان جریان دهی به قطعه) جهت ایجاد کیفیت مناسب و دوام و کیفیت جوش ها

۳- انتخاب صحیح جنس الکترود با قطعه کار

۴- تنظیم صحیح مقدار جریان و فشار مورد نیاز جوشکاری بر حسب ضخامت و جنس ورق ها

۵- تمیز بودن کلیه ادواتی که از ترانسفورماتور تا قطعه کار وظیفه انتقال جریان را دارند نظیر شینه های مسی – فک ها – بازوها – هویه و الکترودها میبایست پیوسته، تمیز و عاری از هر گونه اکسید باشند بویژه نوک الکترودها که علاوه بر تمیز بودن نیاز است همیشه یک قطر معین داشته باشند و در صورتی که بر اثر حرارات و فشار دچار فشردگی و پهن شدن گشته بودند میبایست به روش سوهان کاری و یا تراشکاری مجدد تیز شوند.

به طور معمول در دستگاه نقطه جوش از فلز مس به عنوان الکترود استفاده می‌شود. الکترودها وظیفه‌ مشخصی دارند.

دستگاه نقطه جوش